رییس سازمان غذا و دارو در گفت وگو با ایسنا عنوان شد تعیین تکلیف داروهای تک نسخه ای، چرایی اختلال در توزیع و عرضه دارو

یسکافه: رییس سازمان غذا و دارو ضمن تشریح وضعیت بازار دارو و علل مشکلات موجود در این حوزه، در عین حال اظهار داشت: در شرایط پس از آبان ماه که مرحله دوم تحریم ها اتفاق می افتد، در ˮتامینˮ داروی مورد نیاز مردم دچار مشکل نمی شویم؛ چراکه دارو شامل تحریم نیست.
دکتر غلامرضا اصغری در گفت وگو با ایسنا، با بیان اینکه همیشه در همه تحریم ها آمریکایی ها به صراحت اعلام نمودند که دارو و مواد غذایی جزو تحریم نیست، اظهار داشت: ازاین رو در بدترین حالت هم دارو دچار مشکل نمی گردد، چونکه شامل تحریم ها نیست؛ بر این اساس انتظار نداریم که شرکت های دارویی طرف خارجی به بهانه تحریم به ما دارو نفروشند. بدترین حالتی که امکان دارد تولید شود این است که یک حساب بانکی در اروپا باز شود و بگویند برای این که ما نظارت داشته باشیم که شما فقط دارو می خرید، پول را برای خرید دارو به این حساب بریزید و ما آن را به حساب شرکت فروشنده واریز می نماییم. ازاین رو کانال تامین و خرید دارو قاعدتا نباید دچار خدشه شود و دارو تامین است.
برنامه ریزی برای تقویت ذخایر دارویی
وی با اشاره به اینکه بنابراین فکر می نماییم در شرایط پس از آبان ماه که مرحله دوم تحریم ها اتفاق می افتد، در تامین داروی مورد نیاز مردم دچار مشکل نمی شویم، اضافه کرد: بر همین مبنا برنامه ریزی شده که ذخایر دارویی بخصوص در حوزه مواد اولیه دارویی افزایش یابد؛ چراکه بیش از ۹۶ درصد از داروهای ما تولید داخل هستند و اگر مواد اولیه را برای حدود یک سال و نیم تا دو سال داشته باشیم خیال مان راحت است که دارو در کشور تولید می گردد. بنابراین ذخایر مواد اولیه دارویی تقویت شده و برنامه ریزی شده که در شرایط سخت تر بتوانیم دارو را تامین نماییم.
سهمیه ۲ میلیارد دلاری ارزی برای دارو
اصغری افزود: این برنامه ریزی به این شکل است که اولا سهم ارزی دارو مشخص شده و در اختیار سازمان قرار گرفته است؛ به صورتی که ۳.۵ میلیارد دلار برای دارو و تجهیزات پزشکی در اختیار قرار گرفته که دو میلیارد دلار آن برای دارو و ۱.۵ میلیارد دلار هم در اختیار حوزه تجهیزات پزشکی قرار گرفته است. ازاین رو بحث تولید و واردات دارو به این شکل تضمین می گردد.
اختلال در توزیع و عرضه دارو
رییس سازمان غذا و دارو با اشاره به اینکه در حوزه دارو بحثی هم درباره توزیع و عرضه داروها داریم، اظهار داشت: ما در حوزه دارو یک زنجیره توزیع و یک زنجیره عرضه داریم که عرضه در داروخانه ها و بیمارستان ها اتفاق می افتد و توزیع هم در اختیار شرکت های پخش دارو است. هم اکنون بیشترین اختلالی که با آن مواجهیم در زمینه توزیع و عرضه است که این اختلال به علت زنجیره بدهکاری آنهاست، این بدهی ها پیوسته به یکدیگر متصل شده و بحث توزیع و عرضه دارو را متاثر کرده است. هم اکنون اگر شرکتی بتواند دارو را نقدی بخرد، هیچ مشکلی ندارد، اما در گذشته روال به این صورت بود که شرکت ها یک چک سه تا چهار ماهه برای خرید دارو ارائه می دادند. از طرفی علت این بدهی ها این است که به هر حال مردم بیمه هستند و در بخش سرپایی ۷۰ درصد و در بخش بستری ۹۰ درصد هزینه خدمات را بیمه تحت پوشش قرار می دهد.

وی در این باره اضافه کرد: ازاین رو عمده پول خدمات در بیمه ها است و بیمه ها طلب هایی را به داروخانه ها و بیمارستان ها دارند. بر همین مبنا داروخانه ها نمی توانند پول شرکت های پخش و به دنبال آن شرکت های پخش هم نمی توانند بدهی تولیدکنندگان و واردکنندگان دارو را پرداخت کنند و بنابراین زنجیره توزیع و عرضه دچار اختلال شده است و بخشی از کمبودها متاثر از همین گردش مالی است که دچار اختلال شده است.
طلب بیش از ۲۰۰۰ میلیاردی در دارو
اصغری افزود: برهمین اساس گاهی می بینیم دارو به اندازه کافی در کشور موجود است، اما در بعضی داروخانه ها وجود ندارد. این دو مقوله بیش از دو سال است که دچار مشکل شده اند؛ به صورتی که آخرین پرداختی سازمان تامین اجتماعی مربوط به شهریور ماه ۹۶ و آخرین پرداختی بیمه سلامت ایران هم مربوط به بهمن ماه سال ۹۶ است. هم اکنون آخرین رقمی که از مطالبات داریم بیش از ۲هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان بدهی است؛ به صورتی که فقط داروخانه هایی مانند داروخانه ۱۳ آبان که در همه استان ها قرار دارند، نزدیک به ۷۹۰ میلیارد تومان از تامین اجتماعی طلبکارند و در مجموعه داروخانه ۱۳ آبان ۱۳۵ میلیارد تومان از بیمه ها طلب دارد. همین انباشت بدهی منجر به اختلال در توزیع و عرضه دارو شده است.

بحران نقدینگی در بازار دارو
وی با اشاره به اینکه برای حل مشکل کمبود نقدینگی به هر کجا که می شد اعم از مجلس شورای اسلامی، شورای عالی امنیت ملی، دفتر رهبری، ستاد تدابیر ویژ دولت و…، گفتیم و نوشتیم، اظهار داشت: اعلام نموده ایم که اگر مشکل نقدینگی را حل نکنید، در بازار دارو دچار مشکل می شویم. به این صورت که کارخانه تولید دارو مجبور است وام بگیرد و پس از دریافت وام باید بهره پرداخت کند. در نتیجه هزینه های مالی اش زیاد می گردد. از طرفی ما هم بابت طلب های کارخانه ها و شرکت های دارویی به آنها اوراق داده ایم، اوراق هم ۲۷ درصد تنزیل دارد و کارخانه درصدی ضرر می کند و حاشیه سودش هم کم می گردد. از سویی هم دست ما را برای افزایش قیمت دارو بسته اند.

اصغری با اشاره به اینکه به هر حال تولید دارو باید به گونه ای باشد که برای تولیدکننده صرفه داشته باشد، افزود: البته بیش از نیمی از تولیدکنندگان دارو به شکلی دولتی هستند و به آنها کمک های مالی می شود، اما فشار سنگینی روی بخش خصوصی است. برای سازمان غذا و دارو هم بحث تولید دارو مهم است؛ چراکه اگر برخی داروها تولید نشوند، نمی توان آنها را وارد کرد. بعنوان مثال بیش از ۵ میلیارد استامینوفن در کشور مصرف می شود، حال مگر می گردد این تعداد استامینوفن را وارد کرد؟. چند روز پیش این مورد را در مجلس مطرح کردیم و امیدواریم حل شود.

رییس سازمان غذا و دارو درباره مصوبه اخیر بیمه های تامین اجتماعی و سازمان بیمه سلامت برای پرداخت علی الحساب و بروز مطالبات در سال ۹۷، اظهار داشت: بیمه های مقرر است این اقدام را انجام دهند. پرداخت علی الحساب به این شکل است که بیمه تامین اجتماعی ۷۰ درصد و سازمان بیمه سلامت ۶۰ درصد طلب را پس از تحویل اسناد بپردازد و سه ماه بعد مابقی طلب را پرداخت کند.
تعیین تکلیف داروهای تک نسخه ای
رییس سازمان غذا و دارو با بیان این که بخش دیگری از اختلال ها مربوط به داروهایی است که در لیست دارویی کشور وجود ندارد، اظهار داشت: این داروها یا قبلا به صورت تک نسخه ای بودند و یا برندهایی هستند که نوع تولید داخل و برند ژنریک آنها به میزان کافی در کشور وجود دارد اما بعضی از پزشکان و بیماران به نوع خارجی آنها عادت کرده اند. بخشی از این داروها هم هم اکنون دچار اختلال است. به هر حال سهم ارزی ما محدود است و مجبوریم برای داروها اولویت بندی نماییم.

وی در پاسخ به سوالی درباره سیاست وزارت بهداشت مبنی جلوگیری از واردات داروهای دارای مشابه داخلی در جهت پشتیبانی از تولید داخل و تدابیر اتخاذ شده برای بیماران خاص و صعب العلاج، اظهار داشت: این مورد ابلاغ سیاست گذاران بالادستی است و ما ملزم به اجرای آن شده ایم. البته بیماران خاص و صعب العلاج از این دستورالعمل مستثنی شدند؛ چراکه حدود ۲۵۰ میلیون دلار ارز مربوط به داروهای این بیماران می شد که تامین می گردد. ازاین رو داروهای بیماران خاص از این دستورالعمل مستثنی شده اند. برای داروهایی که مشابه داخلی شان وجود دارد و با ارز دولتی تامین نمی شوند، بحث مان این بود که بالاخره عده ای می خواهند این داروها را مصرف کنند. ازاین رو ما آنها را با ارز آزاد وارد نماییم و هر کسی که خواست آن را با هزینه خودش تامین کند. این مورد فعلا در حال بررسی است؛ چراکه اگر ما اجازه واردات آنها را ندهیم، بابت قاچاق آنها نگرانیم؛ چراکه اگر این داروها به صورت قاچاق وارد شوند، مشکل جدی تر می گردد. چونکه درباره اصالت و شرایط نگهداری دارو، استنادی وجود ندارد. ازاین رو این پیشنهاد داده شده و فکر می نماییم مورد قبول قرار گیرد. در این صورت هم قیمت و هم اصالت کنترل می شود، اما هر کسی که این داروها را خواست با هزینه خودش آنها را دریافت می کند.
گرانی و احتکار؛ عارضه جنگ اقتصادی
رییس سازمان غذا و دارو تصریح کرد: چیزی که نمی توانیم کتمان نماییم این است که به هر حال ما وارد یک درگیری شده ایم که نوعی جنگ اقتصادی می باشد. جنگ هم عارضه دارد. عارضه جنگ نظامی، بمباران و تخریب است اما عارضه جنگ اقتصادی، گرانی و احتکار است. جنگ روانی هم در این شرایط مطرح است، یکی از بخش هایی که در جنگ روانی به شدت دشمن روی آن کار می کند و اثرگذار هم هست، بحث دارو است. یکی از محورهایی که هم اکنون درگیری روی آن زیاد است، بحث دارو است. چونکه طرفین روی آن حساس هستند و می تواند منجر به جنگ روانی بزرگی شود. ازاین رو احساس کمبود دارو و یا تولید کمبود دارو در جنگ روانی بسیار موثر است؛ چون که مردم روی آن حساس هستند. از طرفی دشمن این را می داند که در جنگ اقتصادی مهم ترین ابزار تولید نارضایتی است و به میزانی که نارضایتی تولید شود، دشمن احساس موفقیت می کند و در نهایت می خواهد شرایطی تولید کند تا حاکمیت به مذاکره ای که آنها می خواهند تن دهد و این مانند همان آتش بسی است که در زمان هشت سال جنگ تحمیلی، عراق می خواست به ما تحمیل کند. بنابراین کمبود یک دارو در این شرایط، حساسیت زیادی پیدا می کند. ما امروز بامداد با وزیر بهداشت جلسه داشتیم و موضوعات را بررسی می کردیم. به این نتیجه رسیدیم که هنوز نسبت به وضعیت عادی، اتفاق خاصی نیفتاده است، اما آثارش را خیلی بیشتر نشان داده است.
جنگ روانی دشمن و احساس کمبود دارو
وی افزود: طبق استانداردهای کشوری ذخیره استاندارد ما هشت ماه است، حال اگر بیماران بروند هشت برابر نیازشان دارو بخرند و در خانه هایشان بگذارند، چه اتفاقی می افتد؟ حال زمانی که میزان ذخیره دارویی کمتر از چهار ماه می شود، آن را به صورت عام توزیع نمی نماییم، بلکه فقط به بعضی از داروخانه های خاص ارائه می کنیم؛ چراکه در این صورت می توانیم وضعیت را کنترل نماییم. حال اگر احساس کمبود سبب شود که مردم چهار برابر نیازشان دارو بخرند، دچار نبود دارو می شویم. ازاین رو این طور نیست که دارو تامین نشود، ما مرتبا در حال تولید یا واردات دارو هستیم، اما احساس کمبود می تواند به این شکل اتفاق افتد.
وضعیت داروی بیماران خاص
اصغری درباره وضعیت داروی بیماران خاص و همچون هموفیلی هم اظهار داشت: خوشبختانه در زمینه داروهای بیماران هموفیلی و سایر بیماران خاص مشکل جدی نداریم. به هر حال این بیماران در وزارت بهداشت ثبت شده و مشخص هستند و مشخص است چه میزان دارو نیاز دارند و بنابراین برنامه ریزی بهتری برایشان انجام شده است. بودجه آنها هم پیش بینی شده و برایشان سوبسید در نظر گرفته شده است. در عین حال این بیماران انجمن های حمایتی خوبی دارند و هم در وزارت بهداشت و هم خارج از وزارت بهداشت متولی دارند. علی رغم اینکه داروهای آنها گران قیمت است، اما دولت ۱۶۰۰ میلیارد تومان سوبسید برایشان در نظر گرفته است. خوشبختانه در این حوزه وضعیت عادی داریم.

وی همینطور اظهار داشت: اختلال هایی که در زمینه داروهای بیماران خاص تولید می شود، بیشتر در حوزه عرضه است که ما به محض اینکه از اختلال در این زمینه آگاه شویم، بلافاصله برای حل مبحث و تامین دارو ورود می نماییم. به هر حال در حوزه دارو معضلاتی هست. هرچند که باید در حوزه دارو تعهد اجتماعی و انسانی بیشتر باشد و با سایر تجارت ها فرق می کند، اما در مواردی که تخلف دیده می شود، سریعا ورود کرده و آن را حل می نماییم.
افزایش قاچاق معکوس داروهای یارانه ای
اصغری در پاسخ به سوالی درباره احتمال افزایش قاچاق دارو به کشور با عنایت به وضعیت ارزی و شرایط کمبود نقدینگی در حوزه دارویی، اظهار داشت: بحث ارز و تحریم و… علی رغم همه تبعاتی که دارد در این زمینه اثرات مثبت داشته است. چونکه قاچاقچی باید ارز را به صورت آزاد تهیه نماید و در نتیجه قیمت تمام شده اش برای تهیه دارو بالا می رود و وقتی قیمت بالا رود عرضه و تقاضا صرفه اقتصادی ندارد. البته یک اثر منفی هم دارد و آن هم در زمینه قاچاق معکوس برای داروهایی است که به آنها سوبسید می دهیم. ما برخی داروهای گران قیمت مانند داروی بیماران هموفیلی و تالاسمی را با یارانه دولت به بیماران می دهیم. در صورتی که این داروها در کشورهایی مانند افغانستان و… سوبسید ندارند و امکان دارد این داروها از کشور ما به این کشورها قاچاق شوند. البته اگر این اقدامات به صورت سازمان یافته اتفاق افتد، ما متوجه می شویم، اما امکان دارد به صورت موردی چنین اتفاقی رخ دهد که کشف آن دشوار است و متاسفانه شاهد افزایش آن هم بوده ایم.

مجوزی برای فروش مجازی داروها نداده ایم
وی درباره فروش مجازی دارو هم اظهار داشت: تابحال هیچ مجوزی برای فروش مجازی دارو نداده ایم و این خلاف است و این موارد به صورت مرتب هم به پلیس فتا اعلام می گردد و سایت های مربوط به فروش دارو بسته می شود، اما می بینیم که سایت های جدید هم در این حوزه باز می گردد.
صادرات ۱۳۰ میلیون دلاری دارو
رییس سازمان غذا و دارو درباره وضعیت صادرات دارو هم اظهار داشت: در بازار دارویی کشور حدود ۱۳۰ میلیون دلار صادرات داریم و بعضی از داروهای گران قیمتی که تولید می نماییم به ۳۰ کشور اعم از روسیه، عراق و… صادر می گردد. هم اکنون اولویت ما تامین داروی مورد نیاز داخل است. از طرفی صادرکنندگان مان هم در واردات مواد اولیه ارز ۴۲۰۰ تومانی می گیرند، اما پس از صادرات دارویشان با ارز آزاد، پولی برایشان بازمی گردد که مقرر است مابه التفاوت این پول را مواد اولیه برای خودشان خریداری کنند.
بازار ۴۰ میلیارد دلاری برای داروهای هسته ای
اصغری همینطور درباره داروهای هسته ای و رادیوداروها در کشور، اظهار داشت: این داروها از جانب سازمان انرژی اتمی تولید می شوند و یک شرکتی که زیرمجموعه این سازمان است، رادیو داروها را تولید می کند و مواد اولیه آنها را از روسیه می گیرند و غنی سازی آن را در کشور انجام می دهند. چندین سال است در کشور وجود دارد و الان مشکلی ندارد و سالانه بازاری حدود ۴۰ میلیارد تومان دارد.
رییس سازمان غذا و دارو همینطور درباره نحوه نظارت بر واردات دارو، اظهار داشت: خوشبختانه ما یک زنجیره نظارت داریم و از زمانی که دارو وارد گمرک می شود، سیستم ما آن را ثبت می کند. به همین ترتیب در پخش و توزیع هم آن را می بینیم. بنابراین می دانیم که هم اکنون چه شرکتی دارو را در انبارش نگه داشته و توزیع نمی نماید. یا کدام داروخانه دارو را ارائه نمی دهد. با این تخلفات هم برخورد انتظامی انجام می دهیم. اما باید پرسید آیا پخش چنین مسایلی به تقویت جنگ روانی کمک می نماید یا خیر؟
وی تصریح کرد: برخی تخلفات هم از جانب برخی داروخانه ها و هم از جانب برخی شرکت های پخش اتفاق افتاده که ما به محض اطلاع با آنها برخورد می نماییم.
ماجرای احتکار دارو توسط دختر وزیر سابقمعاون وزیر بهداشت همینطور در ادامه گفت وگویش با ایسنا درباره خبر احتکار دارو توسط دختر یکی از وزرای سابق، اظهار داشت: مباحثی که تحت عنوان احتکار دارو توسط دختر یکی از وزرای سابق عنوان شد، مربوط به الان نیست، بلکه مبحث مربوط به سه سال قبل است، اما اکنون مطرح گردیده است.
وی اضافه کرد: این خانم یک شرکت پخش دارو داشتند که چندین سال کار می کرده است. باید توجه کرد که کار شرکت های پخش دارو این است که از تولید کنندگان دارو، دارو را دریافت کرده و آن را به داروخانه ها تحویل می دهند. این شرکت هم به چند شرکت تولید دارو بدهکار بوده است. در سیستم دارویی روال کار به این صورت است که گاهی شرکت های تولیدی به صورت امانی به شرکت های پخش دارو می دهند و بعدا پولش را دریافت می کنند. از طرفی دارو آفرهایی هم دارد.
اصغری افزود: در این شرکت خاص، مدیر مالی و تعدادی از عوامل دیگر اختلاسی انجام داده اند. به این شکل که به تعداد زیادی از داروها، آفِر سوری داده اند و پولش را اختلاس کرده اند، بعد هم شرکت ورشکسته و انبارهای آن پلمب شده است.
اصغری همینطور اظهار داشت: از طرفی همه شرکت های پخش یک سری داروهای مخدوش دارند که به آنها ضایعات گفته می گردد و آنها را در انبار ضایعات قرار می دهند. انباری که هم اکنون می گویند انبار احتکار دختر وزیر سابق بوده است، در حقیقت انبار ضایعات دارویی شرکت پخش بوده است و داروهای تاریخ گذشته و مخدوش در آن قرار داشتند که پلمب هم شده بود. دانشگاه علوم پزشکی کرج هم از این مورد اطلاع داشت.
وی تصریح کرد: متاسفانه شایعاتی در فضای مجازی مطرح می گردد که درست نیست. البته این شرکت از این بابت که ورشکسته شده است و بدهی هایش را پرداخت نکرده، مقصر و همچنان بدهکار است. هم اکنون هم کار نمی کند و چندین میلیارد بدهی دارد، اما مسئله ربطی به احتکار دارو نداشته است.
مرورگر شما از ویدئو پشتیبانی نمی کند.
فایل آن را از اینجا دانلود کنید: video/mp4